Dünya Sağlık Örgütü adrenal yorgunluğu diye adlandırdığı modern hayatın tempolu yaşamının getirdiği sağlık sorunlarını 21´inci yüzyılın sendromu olarak resmen tanıdı.
Genel dahiliye polikliniklerine yorgunluk nedeniyle başvuran hasta oranı yaklaşık % 20 – 25. Buna rağmen, Hastalık Kontrol Merkezi’nin tanımladığı Adrenal Yorgunluğu sendromu sık görülmemektedir. Görülme sıklığı kadınlarda daha fazla olmaktadır. Bu oran yaklaşık 1.000.000 / 37 ‘dir. En sık 25 – 50 yaş aralığında görülür. Hastalık çoğunlukla ani başlar.
Adrenal yorgunluğu stres bozukluğu sonucu ortaya çıkar. Stres ile baş etmek için kortizol salgılayan böbrek üstü bezlerinin aşırı çalışmaktan yorgun düşmesinden kaynaklanır. Bunun sonucunda vücutta kortizol hormon seviyesi hızla azalır ve vücut stres ile baş edemez.
Adrenal yorgunluğunun belirtileri:
– Nedensiz yorgunluk
– Bitkin ve stresli olmak
– Sabah kalkmakta zorlanmak
– Hayatın günlük sorunları ile baş etme sıkıntıları çekmek
– Stresten kurtulamamak
– Eğlenememek, mutlu olamamak
– Hafıza ve konsantrasyon bozukluğu
– Şiddeti, tipi, mekanizması, farklı nedeni bilinemeyen baş ağrısı
– Dinlendirici uykunun olmaması
– Efor sonrası 24 saatten uzun süren yorgunluk
Adrenalin, böbrek üstü bezlerinden salgılanan, kontrolü beyin tarafından yapılan, stres, travma ve şok durumlarında vücudumuzu savunan bir hormondur. Bir tehlike, korku, öfke ve heyecan durumunda salgılanır.
Adrenalin vücudumuzu:
– İskelet kaslarına ait arteriollerde genişleme, düz kas ve sindirim sistemine ait arteriollerde daralma meydana gelir.
– Kan basıncını yükseltir.
– Kalp atışını hızlandırır.
– Göz bebeklerini büyütür.
– Kan şekerini yükseltir.
Tedavi süresince kanıtlanmış herhangi bir ilacı yoktur. Bazı anti – depresan ilaçlardan yararlananlar olmuştur. Bilişsel davranış tedavisiyle birlikte, planlı egzersiz programları ile tedavi şansı % 70 oranında yükselmektedir. Tedavi 12 hafta – 1 yıl arasında sürebilmektedir.
Nedenleri arasında:
A. Kötü beslenme
– Beyaz un
– Düşük lifli gıda
– Şekerli beslenme
– Yetersiz meyve ve sebze
B. Kafeinli içecekler
C. Geç yatmak, derin ve dinlendirici uyku uyuyamamak
D. Kendini yeteneksiz hissetmek
E. Hiçbir işe yaramama psikolojisi
F. Mesleğinden mutsuz olmak
G. Mükemmeliyetçi olmak
H. Gereksiz enerji harcamak
I. Mutluluk verici hobi ve aktivasyonları olmamak
Bu sendromdan kurtulmak için neler yapılabilir?
– İş, sosyal ve kişisel performasyonu artırıcı hareketlerde bulunmak
– Hobileri geliştirmek
– Düzenli beslenmek ve spor yapmak
– Zamanı iyi kullanmak
– Gevşeme tekniklerini kullanmak
– Kaliteli uyku uyumak
Bu belirtileri kendinde gören bir kişi ne yapmalı? Hemen doktora mı gitmeli, yoksa beslenme sistemi değişikliği ve egzersizle belirtiler ortadan kaybolur mu?
Birçok hastalık grubu ile karıştığı için, önce bir doktor tarafından, diğer hastalıklardan ekarte edilmelidir. Sonra doktorun önereceği programa göre hareket etmelidir. Multidisipliner bir konudur. Beslenme ve egzersiz programı ile belirtileri ortadan kaldırmak mümkün olmayabilir.
Ruh hali değişiklikleri de böbreküstü bezinin çalışma sistemini etkiler mi?
Ruh hali direkt olarak adrenalin salgılaması üzerine etkilidir. Aşırı ve kronik stres sürekli adrenalin salgılanmasına neden olur. Bir dönem sonra adrenal yorgunluğu ortaya çıkar.
Kronik yorgunluk, sabahları uyanamama, enerji düşüklüğü çoğu kişinin problemi haline gelmiş durumda. Bunun sebebi nasıl açıklanır?
Kanıtlanamamakla beraber, bu semptomların birçok nedeni olduğu tartışılmakta, bir görüş birliği ortaya konamamaktadır. Ama başlıca nedeni modern hayat ile birlikte aşırı ve kronik stres sonucu ortaya çıkan adrenal yorgunluğudur.
