Dr. Abidin Tanrıkut
Plastik ya da kumaştan üretilen, yastıkçıklar ve bantlar yardımıyla skolyoz eğriliğini düzeltmek için omurga üzerine baskı uygulayan bir cihazdır.
Korse Hangi Skolyoz Hastalarına Kullanılmalıdır?
Çocuk ve ergenlik dönemi boyunca insan vücudu büyümeye devam eder. Skolyoz eğer 25 dereceden fazla ise büyümenin hızlı olduğu bu dönemde artabilir. Korse kullanımının amacı skolyozun artmasını engellemektir.
Korse Tedavisi Skolyozda Nasıl Fayda Veriyor?
Uygun korse yeterli sürede kullanılırsa özellikle bayan hastalarda skolyoz eğriliğinin ilerlemesini durdurabiliyor. Korse ile skolyoz eğriliğini düzeltmek değil de durdurmak hedeflenmelidir.
Skolyoz Korsesi Kimlere Uygulanmamalı?
Tıbbi fayda vermeyen bir tedavinin uygulanması düşünülemez. Bazen fayda vermeyeceği tıbbi açıdan kesin olduğu halde korse uygulanmış hastalarla karşılaşabiliyoruz. Korsenin uzun saatler boyunca takıldığı düşünülürse, hasta hiçbir fayda sağlamayan bir eziyete maruz kalmış olur.
– Kemik büyümesini tamamlamış ya da tamamlamaya az kalmış hastalarda
– Eğikliğin 40 – 45 derecenin üstünde olduğu hastalarda
– Erişkin skolyozda korse uygulamasının bir anlamı yoktur.
Ne Tip Korseler Var?
Temelde sert ve yumuşak korseler olarak iki grup olarak korseler sınıflanabilir. Sert korseler plastik ve metal parçalardan üretilir ve skolyoz eğriliğinin aksi yönde üç nokta prensibiyle iterek düzeltmeye çalışılır. Yumuşak korselerde ise aktif düzeltme prensibi uygulanır. Kumaş ve plastik parçalardan oluşurlar. Hasta sadece eğriliğin ve rotasyonun karşı yönüne (düzeltici yönde) eğilip dönebilir. Eğrilik yönüne eğilmesini korse engeller.
En Sık Kullanılan Sert Korseler Hangileridir?
CTLSO (Cervico-Thoraco-Lumbo-Sacral-Orthosis) – Milwaukee Brace: Çene altından leğen kemiklerine kadar uzanır. Metal bir boyun halkası dikey çubuklarla korsenin gövdesine bağlanır. Kişiye özel yapılır. Üç nokta bükme prensibiyle eğriliği azaltmaya çalışır. 23 saat uygulanır. Spor yaparken çıkarılması gereklidir. Elbise ile örtmek mümkün değildir.
TLSO (Thoraco-Lumbo-Sacral-Orthosis) – Boston Brace: Leğen kemiğinden koltuk altına kadar uzanır. Plastikten , hastaya özel ölçü alınarak yapılır . Kullanılacak hastalarda skolyoz eğriliğinin köşe noktası kürek kemiğinin altında olmalıdır Üç nokta bükme prensibiyle eğriliği azaltmaya çalışır.Günde 23 saat uygulanır. Spor yaparken çıkarılması gereklidir. Elbise altında farkedilmeyecek yapıdadır.
Charleston Bending Brace: Sadece uyurken kullanıldığı için gece korsesi diye de adlandırılır. Plastikten hastaya özel yapılır. Üretim için kalıp alınırken hasta mümkün olduğunca eğriliğe ters tarafa doğru eğilerek korseyle daha fazla üç nokta bükme kuvveti elde edilmeye çalışılır. Kullanılacak hastalarda skolyoz eğriliğinin köşe noktası kürek kemiğinin altında olmalıdır.Günde 23 saat kullanılarak tedavi edici etkisi artırılabilir. Elbise altında farkedilmeyecek şekilde yapılır..
Yumuşak Korse Olarak Ne Kullanıyorsunuz?
Spinecor şu an kullanımda olan tek yumuşak korsedir. Elastik bantlar yardımıyla oluşturulan küçük kuvvetlerle skolyoza ait eğiklik ve dönüklük düzeltilmeye çalışılır. Sonuçta elastik bantların çekmesiyle eğrilik azaltılır. Elbise altına giyilebiliyor. Bu korse spor ya da oyun sırasında hastayı rahatsız etmiyor.
Korse Tedavisinin Başarısı Nasıl Artırılabilir?
Korsenin günlük kullanım süresi mutlaka uygulayan omurga cerrahının önerdiği süre kadar olmalı
– Korse mutlaka omurga cerrahının uyguladığı şekilde kullanılmalı
– Cilt günlük olarak korsenin vuruk yapma ihtimaline karşı değerlendirilmeli
– Korse altına giyilen çamaşırlar alerji yapmamalı; iyi oturmalı ve buruşmamalı
– Korse kullanımı sırasında hasta mutlaka skolyoza yönelik egzersizlerini yapmalı
Korse Takmaya Karar Verdikten Sonra Neler Olacak?
Korse uygulamasını yapan omurga cerrahı ile korse teknisyeni bir takım olarak çalışır. Vücut ölçümleri yapıldıktan sonra korse tipine karar verilir. Ben genelde yumuşak korse (Spinecor) uyguladığım için, korse tipine, uluslararası bir veri tabanındaki ölçüm klavuzunu kullanarak karar veriyorum. Daha sonra korse teknisyeni ile birlikte uygulamayı yapıyoruz. Korse uygulaması sonrası hemen çekilen filmlerle korsenin eğriliği düzeltici noktalardan basınç ve çekme yapıp yapmadığı ve skolyoz açısında azalma yapıp yapmadığını değerlendiriyorum. Eğer açıda % 50 ve daha fazla bir düzelme olursa korse uygulamasının başarılı olma ihtimali yüksektir.
Günde Kaç Saat Korse Takmam Gerekli?
Korse tedavisi skolyozda uzun saatler boyunca yapılır. Adaptasyon aşamasında ilk günlerde çocuğu yıldırmamak için daha kısa sürelerle uygulanır ama günde 23 saat korse uygulaması yapmaya çalışırız.
Korse Tedavisi Sırasında Ne Sıklıkla Çocukları Değerlendirmeniz Gerekli?
Korse tedavisinin başarısını etkileyen en önemli faktör budur. Hasta kontrole gelmezse ya da tedavinin seyri baştan savma bir şekilde değerlendirilirse korse uygulamasından fayda beklemek anlamsızdır.
Skolyoz için korse uygulanmış çocukları uygulama sonrası ilk ay, üçüncü ay, altıncı ay ve daha sonra her altı ayda bir muayene etmek gereklidir. Altıncı ayda bir kez de röntgenlerle skolyoz açısı ölçülür. Kontrollerde açı değişiklikleri ve hastanın korse ile ilgili problemleri değerlendirilir.
Korse Kullanan Bir Çocuk Ne tip Kıyafetler Giymeli?
Korse altına % 100 pamuklu, dikişsiz kumaştan üretilen, kırışmayan body ya da tişörtler giyilmeli ki vücutta korseye ait vuruk oluşma riski azalsın. Korse üzerine genelde bir beden bol kıyafetler kullanılır. Bu korse ile biraz daha rahat hareketi sağlar. Kıyafetin korseyi saklayabilmesi çok önemlidir. Skolyoz özellikle ergenlik çağının hastalığı olduğu için çocuklar kullandıkları korsenin farkedilmesini istemezler. Korseden ergenlik çağı çocuğu utanabilir. Utanmasa bile bazen arkadaşları tarafından korse nedeniyle eleştirilip üzülebilmektedir.
Skolyoz İçin Korse Takan Çocuk Spor ya da Egzersiz Yapabilir mi?
Skolyoz egzersizleri ve spor skolyoz tedavisinin önemli bir parçasıdır. Ben mutlaka yapılmasını istiyorum. Sert korseler ile spor ya da egzersiz yapmak mümkün değildir, çıkarılmaları gerekir. Yumuşak korsenin (Spinecor) yüzme haricinde spor ya da egzersiz sırasında çıkarılması gereksiz olup en büyük avantajlarından biridir.
Korse Tedavisi Ne Zaman Sona Erdirilir?
– Bunun için kız ve erkeler için iki farklı ölçüt kullanıyoruz:
– Kız çocuklar iki yıl düzenli adet gördükten sonra,
– Erkek çocuklar günlük düzenli sakal traşı olmaya başladıktan sonra korse tedavisine son verilir.
Korse Tedavisi Sonrası Sonuç Nasıl Olur?
Birçok yerde korse ile skolyoz açısının düzeltildiğine ait bilgilere rastlayabilirsiniz. Skolyozun açısındaki bu korse ile elde edilen azalma korse tedavisi bırakıldığında kaybolur. Burada amacın skolyoz açısındaki ilerlemenin durdurulması olduğu unutulmamalıdır.
Siz Hangi Tip Korseyi Tercih Ediyorsunuz?
Ben hastalarımın büyük çoğunluğunda yumuşak korseleri (Spinecor) tercih ediyorum.
– Eğikliğin tersi taraftaki kasları güçlendirerek düzeltme yapması,
– Elbise içine giyilebilmesi,
– Kullanımının kolay olması,
– Kullanımı sırasında spor yapabilmesi bu korsenin diğerlerine avantajları olarak sayabilirim.
Hastalarımı kıyasladığımda yumuşak korse (Spinecor) takanların korse kullanımında daha uyumlu olduğu ve bu grupta skolyozun durdurulabilmesi açısından daha başarılı olduğumuzu söyleyebilirim.
